عصمت دهقانی – 2025-09-05 18:04:40

بسم الله الرحمن الرحیم
سوغات اربعین

در فرهنگ اسلامی به حرکات اجتماعی و گروهی با محوریت مشخص، به کرات سفارش شده است و جمله مشهور «دست خدا با جماعت است» برای مسلمانان جمله ای آشنا و قابل فهم است. اجتماع سترگ و معنوی حج که هر ساله عظمت مسلمانان دنیا را از سراسر جهان گرد خانه کعبه به تصویر می‌کشد، مراسمات دهه اول محرم به خصوص تاسوعا و عاشورا که یادآور فرهنگ ایثار و شهادت و از خود ذشتگی سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین(ع) و یاران باوفایش است، شب زنده داری‌های لیالی قدر در مساجد، حسینیه‌ها وهمصدایی مسلمانان در طلب عفو و بخشش و استغاثه به درگاه خداوند، بر پایی نماز جمعه، نمازهای عید فطر و عید قربان و تاکید بر خواندن نمازهای یومیه به صورت جماعت، تاکید بر خواندن دعاهایی مانند توسل، ندبه، کمیل و عرفه بصورت دسته جمعی همه و همه حاوی پیام هایی از همبستگی و همدلی و اتحاد مسلمانان برای رهایی از خود و رسیدن به خداوند، برای رهایی از سلطه بیگانگان، برای ایجاد همدلی و وحدت در بین مسلمانان به ویژه شیعیان است.
در این میان راهپیمایی اربعین حسینی که هر ساله میلیون‌ها انسان از سرتا سر جهان در آن حضور می‌یابند جایگاه خاصی دارد.
در عظمت این راهپیمایی همین بس که امپراطور رسانه ای غرب نیز نتوانسته است نسبت به آن سکوت کند و شبکه‌های رسانه ای جهان هر ساله، هرچند ناقص، به انعکاس و بازتاب این پدیده عظیم می‌پردازند از طرفی با دروغ پراکنی و سیاه نمایی در مورد تامین هزینه‌های این اجتماع جهانی از منابع دولتی، سعی در بدبین نمودن ملتهای ایران و عراق دارند وهم چنین با انتشار تصاویر ساختگی( مخالفت برخی از عراقی‌ها با زائران ایرانی) که حاصل استفاده از هوش مصنوعی است سعی در جریحه دار کردن احساسات ملت‌های مسلمان دارند ولی زهی خیال باطل.
مگر نه اینکه هر مسافر و زائر از سفر خود سوغات و توشه ای به همراه می آورد و هر سفر که انسان روزهایی از عمر گرانمایه خود را صرف کرده است بایستی دستاوردی داشته باشد. قطعا سفر پیاده روی اربعین دارای دستاورهای
معنوی عظیمی است که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است:

ارتباط پیاده روی اربعین با انتظار فرج و مهدویت

اجتماع بی‌نظیر پیاده روی اربعین، مقدمه ای است برای مسئله ظهور منجی (عج)که غیر قابل انکار است، پیاده روی اربعین، دو پدیده بزرگ که یکی ریشه در قیام سرخ حسینی دارد و دیگری امید به آینده ای روشن و جهانی به سوی عدالت و توسعه معنویت را در فرهنگ غنی اسلامی تبلور می بخشد.

رابطه بین پیاده روی اربعین حسینی و امر ظهور منجی بشریت حضرت مهدی(عج) امری جدایی ناپذیر است؛ جهانی بودن امر ظهور، زمینه سازی برای تمدن نوین اسلامی، استکبار ستیزی در امر ظهور و شناخت امام زمان علیه السلام با پدیده اربعین مطابقت کامل و جامع دارد چرا که پیاده روی اربعین بستری برای ظهور منجی جهانی را به نمایش می‌گذارد تا جهانیان عظمت این قیام را که برای انتقام از تمام ظلم هایی که اتفاق افتاده درک کنند و جهان مملو از عدالت حقانیت خواهد شد.

وحدت و همدلی مسلمانان
در این برهه از تاریخ، که دشمنان اسلام ناب محمدی بیش از هر زمانی با انواع دسیسه های شیطانی سعی در ایجاد اختلاف در بین مسلمانان دارند، به تصویر کشاندن وحدت و همدلی ملت‌های مسلمانان از بهترین توشه‌های اربعین است

تقرب به خداوند
خداوند ابایی ندارد که به خاطر حسین‌علیه‌السلام همه بندگانش را ببخشد و مورد رحمت قرار دهد؛ خدا با بخشیدن، چیزی از خزانه رحمتش کم نمی‌شود و تنها عاملی که رحمت خدا را محدود می‌کند این است که خلاف حکمت او باشد؛ انسان به خاطر قطره‌ای اشک که با اخلاص برای امام حسین(ع) ‌می‌ریزد، به رحمت خدا، امیدوار است.
کمال و تقرب به خداوند، دارای سیر تدریجی است، اصل تقرب به وسیله ایمان است؛ هر چه ایمان تقویت شود، تقرب به خدا و رشد نیز بیشتر است.
هم آیات و روایات و هم تجربه نشان داده است که برخی از افراد با این‌که نسبت به خدا شناخت داشته‌اند، ولی ایمان درستی نداشته‌اند؛ چرا که شناخت به تنهایی هر چند لازم، اما کافی نیست و نیاز به امری دارد که انسان را جذب کرده و او را به طرف ایمان به خداوند بکشاند و آن، محبت است.
افزایش محبت آقا امام حسین(ع)
هر چه قدر در مورد محبوب و کمال وی، بیشتر بیندیشیم، محبتمان نسبت به او بیشتر می‌شود، وقتی با پای پیاده، به سمت سیدالشهدا‌علیه‌السلام قدم بر‌می‌داریم و تمرکز و توجه ما به یک جهت و سمت است، محبت ما نیز به اباعبدالله‌علیه‌السلام بیشتر می‌شود. چرا که این پیاده‌روی از محبت و معرفت سرچشمه می‌گیرد و چون همه مسیر، توجه و تمرکز به سمت حسین‌علیه‌السلام است، بیشتر می‌تواند محبت نسبت به ایشان را افزایش دهد.
در سفر اربعین زوار حسینی، تمام مشغله های شغلی، تحصیلی و معیشتی را کنار گذاشته و به عشق آقا امام حسین(ع) قدم در وادی عاشقی می‌گذارند که جز معنویت در آن نیست. زائر اربعین با دعا، توسل، عبادت، زیارت در واقع به واسطه توسل به سید و سالار شهیدان به خدا نزدیک می‌شود.
پیوند عاطفی امت‌های اسلامی
در پیاده روی اربعین مسلمانان از کشورهای مختلف مانند پاکستان، افغانستان، ایران و قطر و شرکت می‌کنند در طی مسیر تا رسیدن به مقصد و انجام زیارات سعی در یاری رساندن به هم دارند. به عنوان مثال در شهر های مختلف ایران اسلامی که در مسیر زائران اربعین قرار دارند، هر ساله موکب هایی بر پا می شود که علاوه بر پذیرایی از زائران هم وطن، پذیرای زوار پاکستانی و افغانستانی هستند و با روی گشاده و برخورد خوب، باعث پیوند عاطفی امت های اسلامی می‌شوند.
در کشور عراق نیز حضور ملیت‌های مختلف در کنار هم بدون توجه به اختلافات سیاسی دولت ها، در ایام خاص اربعین و پذیرایی مثال زدنی عراقی‌ها از زوار در طول مسیر، در مواکب و حتی منازلشان موجی از ارتباطات عاطفی را ایجاد می کند.
گسترش معرفت به امام حسین(ع)
لازمه قدم گذاشتن در هر مسیری و شروع هر حرکتی، با هر هدفی، آگاهی و علم و مطالعه در خصوص آن هدف و مقصد است. زائران اربعین حسینی با مطالعه و کسب آگاهی از ویژگی‌ها و سیره آقا امام حسین قدم در این مسیر نورانی می گذارند و در طی سفر با نوجه کردن به سخنان راویان، مداحان و روضه خوانان و مطالبی که در خصوص واقعه عاشورا می‌شنوند شناخت و آگاهیشان به مراتب از آقا امام حسین(ع) و قیام بر حقش بیشتر می‌شود.

جهاد تبین
اولین تبین گران حادثه عاشورا و قیام امام حسین(ع) حضرت زینب (س) و حضرت امام سجاد(ع)؛کاروان اسرای کربلا بودند که در دستگاه یزید با شجاعت به روشنگری این واقعه بی‌بدیل پرداختند.
زائران کربلا نیز به تاسی از حضرت زینب وامام سجاد، با بیان واقعیت‌ها، سعی در آگاه نمودن جوامع بخصوص جوانان و نوجوانان دارند.

بخشش گناهان زائران ابا عبدالله الحسین(ع)
به یاد این جمله رهبر عزیزمان، حضرت امام خامنه ای عزیز در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۸ در تبیین این حرکت بی نظیر و مردمی فرمودند: ما نه ‌فقط در دوران خودمان در دنیا، بلکه در تاریخ هم سراغ نداریم یک چنین اجتماعی، یک چنین حرکتی هر سال، و هر سال گرم‌تر از سال قبل اتّفاق بیفتد؛ بی‌نظیر است. این حرکت حسینی در گسترش معرفت به امام حسین (علیه ‌السّلام) نقش دارد. اربعین با این حرکتی که عمدتاً بین نجف و کربلا در راهپیمایی هر سال به وجود می‌آید،‌ بین‌المللی شد. چشم‌های مردم دنیا به این حرکت دوخته شد. امام حسین (علیه‌السّلام) و معرفت حسینی به برکت این حرکت عظیم مردمی، بین‌المللی شد؛ جهانی شد.
تقویت جبهه مقاومت
مهم ترین عامل تقویت این حرکت بین المللی و اجتماع با شکوه و باعزت مردمی در سال‌های اخیر، دلاور مردان جبهه مقاومت بویژه، سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، شهید ابومهدی المهندس سید حسن نصرالله و سایر شهدای جبهه مقاومت بودند.
هر ساله در مسیر پیاده روی اربعین عکس هایی از شهدای جبهه مقاومت بخصوص شهیدان حاج قاسم سلیمانی و ابوالمهندس مهدی نصب می شودکه حاوی پیام مهم برادری ملت ایران و عراق و اتحاد و همدلی برای مبارزه با استکبار جهانی است. در ایام راهپیمایی اربعین حضور جوانان آزاده کشورهای مسلمان در کنار هم بیشتر از هر ایامی صورت می گیرد و خیلی از این آشنایی‌ها منجر به ارتباط چندین و چند ساله می‌شود و در خصوص مباحث منطقه و جبهه مقاومت بحث و تبادل نظر می‌شود.
حضرت امام خامنه ای( مدظله العالی) در تاریخ ۳۰ مهر ۱۳۹۷ در تبیین این موضوع فرمودند: اگر آنجا کسانی فداکاری نمی‌کردند، امروز شوکت و هیمنه‌ محبّت اباعبدالله الحسین (علیه‌السّلام) این‌جور دنیا را فرا نمی‌گرفت.
استحکام ارتباط قلبی با آقا امام حسین(ع)
خاصیت حرکت برای حسین‌علیه‌السلام و تحمل سختی‌های پیاده‌روی اربعین باعث استحکام ارتباط قلبی با حضرت می‌شود.
وقتی انسان چند روز از همه آنچه که دوست دارد، دل می کند و برای زیارت اباعبدالله‌علیه‌السلام همه سختی‌های پیاده‌روی را برای خود هموار می کند، نشان از معرفت و توجه و تمرکز بر معشوق است و همین توجه، محبت انسان را بیشتر می کند.

وقتی آقا امام حسین(ع) یک سلام از راه دور داده شود را بی‌پاسخ نمی گذارند، قطعا چند روز توجه خالصانه و تحمل سختی را نادیده نمیگیرد.

بخشش گناهان با سفر پیاده روی اربعین

بخشش گناهان یکی از مهم‌ترین ثواب پیاده‌روی اربعین است که می‌توانید با این سفر معنوی از آن بهره‌مند شوید. امام صادق علیه السلام به یاران خودش می‌فرمودند: کسی که به نیت زیارت امام حسین علیه السلام از خانه خویش خارج شود و پیاده باشد، خدا به ازای هر قدمی که به سمت زیارت سالار شهیدان برمی‌دارد، یک گناه از او پاک می‌کند و برایش یک ثواب می‌نویسد. هنگامی که به حرم می‌رسد، خداوند او را جزء صالحین و پاکان قرار می‌دهد. وقتی که مناسک زیارت به پایان می‌رسد، خداوند نام او را در برگزیده‌ها می‌نویسد. زمانی که زائر پیاده امام حسین علیه السلام، قصد بازگشت را دارد، فرشته الهی در مقابل او قرار می‌گیرد و می‌گوید که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برایتان سلام رساندند و بشارت دادند که کردارت را دوباره آغاز کن، چون تمام گناهان گذشته‌ات بخشیده شده است.

خودسازی و تزکیه نفس
وقتی زائر امام حسین علیه السلام دریابد که گناهانش بخشیده می‌شود و مثل روزی است که از مادر متولد شده‌ است، قطعاً این مسئله، زمینه ساز خودسازی می‌گردد.

ایجاد وحدت
پیاده‌روی اربعین، نمود بارز وحدت شیعیان در سراسر جهان است. فرقی نمی‌کند که قومیت و ملت زائر امام حسین (ع)، چه باشد، همه و همه در این روز بزرگ یک هدف دارند و آن زیارت قبر امام حسین علیه السلام است. این نشان دهنده این است که مسلمانان جهان، همه با هم متحد هستند و می‌توانند به عشق امام حسین علیه السلام به مقابله با ظلم و ستم برخیزند.

پایان
نویسنده: عصمت دهقانی