خدیجه حق نظری – 2025-09-05 08:18:42

دلنوشته اربعین: کربلا در آینه غزه
اربعین، تنها عددی در تقویم نیست؛ اربعین، پژواک نالههای خاک و خون است، موسم بیداری جانها و فریاد بیصدای مظلومانی که تاریخ در سینهاش نهان کرده است. در این روزها، گویی تمام جهان بوی خاک نینوا را میدهد؛ بوی خون خشکیده بر تفتیدهترین دشت تاریخ. چهل روز گذشته، اما شعلهی عطش هنوز بر لبان تاریخ زبانه میکشد. کربلا به پایان نرسیده است؛ کربلا زنده است، جاری است، و هر روز در جغرافیای تازهای از زمین، دوباره متولد میشود.
امروز هر گامی که در جادههای اربعین برداشته میشود، یادآور آن کاروان کوچک و بیسلاحی است که در برابر طوفان ظلم ایستاد. اما در همان لحظه که چشمهایم به جادههای کربلا دوخته میشود، گوشهایم پژواک فریادهای مردمان غزه را میشنود. آنجا، در ساحل خونین مدیترانه، مردمی محاصرهشده زیر باران آتش و آهن، دوباره داستان نینوا را به تصویر میکشند. تاریخ همچون آیینهای شفاف پیش رویم نهاده شده است: کربلا در غزه تکرار میشود.
در کربلا، سپاه ظلم آب را بر خاندان پیامبر بست؛ در غزه، آب و نان و دارو به سلاحی برای شکنجه بدل شده است. در کربلا، خیمههای حسین در آتش سوخت؛ در غزه، خانهها و بیمارستانها به خاکستر بدل گشتهاند. در کربلا، کودکی ششماهه با تیر سهشعبه بر سینه مادر جان سپرد؛ در غزه، هزاران کودک معصوم با گلوله و بمب و محاصره جان میدهند. چه شباهتی دردناکتر از این؟ چه حقیقتی روشنتر از این که تاریخ، همچون زخمی ناسور، هنوز میجوشد و خون میریزد؟
هر بار که تصویر مادری فلسطینی را میبینم که پیکر خونین فرزندش را در آغوش گرفته، بیاختیار یاد دشت کربلا میافتم. یاد رباب که نوزادش را در آغوش داشت و خون گلوی علیاصغر، جانش را به آتش کشید. یاد زینب که در دل شعلههای خیمهها، کودکان بیپناه را گرد آورد و بر داغ برادر و فرزندانش صبر پیشه کرد. غزه امروز، همان کربلاست؛ و زنان غزه، زینبهای زمانهاند.
کربلا فقط یک میدان جنگ نبود؛ کربلا معیار انسانیت شد. معیار اینکه انسانها در بزنگاه تاریخ، کجا میایستند: در صف یاران حق یا در صف لشکر ظلم. آن روز، تعداد اندکی از یاران حسین، تاریخ را برای همیشه دگرگون کردند. امروز نیز غزه در محاصره، با همه غربت و تنهاییاش، پرچم عزت و شرف را افراشته نگاه داشته است. چهبسا خون کودک فلسطینی، بیدارگر خوابرفتگان عالم شود، همانگونه که خون حسین، خوابِ غفلتِ قرنها را درید.
اربعین، موسم تجدید پیمان است؛ پیمانی با حقیقتی که در عاشورا فریاد شد: «هیهات منا الذلة.» این جمله، نه تنها شعار حسین، که سرود همه آزادگان تاریخ است. امروز مردمان غزه با خون خود، این سرود را دوباره میسرایند. آنان که گمان میکنند با محاصره و بمباران میتوانند شعلهی حقیقت را خاموش کنند، تاریخ را نشناختهاند. چرا که خون شهیدان، هر جا که بر زمین بریزد، ریشههای بیداری را میرویاند.
آه از غزه! سرزمین زخمخوردهای که هر روزش عاشوراست و هر شبش شام غریبان. آه از نینوا! که هر سالش اربعین است و هر لحظهاش تازه میشود. میان این دو جغرافیای دور، پلی از خون کشیده شده است؛ پلی که دلهای همه آزادگان را به هم پیوند میدهد. کربلا در غزه زنده است و غزه در کربلا معنا میگیرد.
ای انسان! اگر در کربلا بودی، کجا میایستادی؟ این پرسشی است که تاریخ از ما میپرسد. و پاسخ آن امروز در غزه رقم میخورد. سکوت در برابر فریاد مظلوم، یعنی ایستادن در صف سپاه یزید. بیتفاوتی در برابر خون بیگناهان، یعنی همراهی با آنان که بر پیکر شهیدان تاختند. امروز آزمون ما آغاز شده است؛ و میدان امتحان، نه در نینوا، که در غزه برپا گشته است.
سلام بر حسین، خورشید خونین آزادی. سلام بر عباس، پرچمدار وفاداری که دستانش جدا شد اما پرچم از دست نینداخت. سلام بر علیاصغر، نوزادی که با خون خود حقیقت را امضا کرد. و سلام بر کودکان غزه، که هر یک انعکاسی از آن نوزاد ششماههاند. سلام بر مادران فلسطینی که همچون زینب، پیام خون فرزندانشان را فریاد میزنند. سلام بر همه آزادگانی که بر سر پیمان خویش با حقیقت ماندهاند و زمین را با خون خود کربلایی ساختهاند.
اربعین، پایان نیست؛ آغاز راهی است که از نینوا شروع شده و تا غزه ادامه یافته است. این راه، جادهای است از خون و اشک، اما در نهایت به سپیدهی پیروزی خواهد رسید. چرا که همانگونه که خون حسین تخت یزید را لرزاند، خون کودکان غزه نیز پایههای ظلم امروز را خواهد سوزاند.
پس بگذار در این اربعین، دلهایمان را به کربلا گره بزنیم و دستانمان را به سوی غزه دراز کنیم. بگذار در سکوت شب، وقتی نوای «السلام علیک یا اباعبدالله» بر زبان میآوریم، زمزمه کنیم: «السلام علیک یا اطفال غزه، یا شهدای بینام و نشان، یا زینبهای زمان.» بگذار اشکهایمان نه فقط برای گذشته، که برای امروز و آینده جاری شود. چرا که کربلا هنوز زنده است، و غزه امروز صحنهی عاشورا است.
سلام بر حسین و یاران وفادارش. سلام بر کاروان اسیران. سلام بر زینب که پیام خون را بر دوش گرفت. و سلام بر غزه، کربلای این روزگار، که خونش تا همیشه در تاریخ خواهد جوشید.